Oestrogeen is één van de belangrijkste vrouwelijke voortplantingshormonen. Het hormoon is echter meer dan een vruchtbaarheidshormoon. Het hormoon circuleert als communicatiemolecuul door je hele lichaam en heeft zo een effect op bijvoorbeeld je hersenen, hart en bloedvaten, immuunsysteem, lever, huid en botten. Reden te meer om te zorgen voor een gezonde oestrogeenbalans. Hoe je dat doet? Dat vertellen we je in dit blogartikel.
Niet alleen een vrouwelijk hormoon
Hoewel oestrogeen vooral wordt gezien als vrouwelijk hormoon dat primair wordt geproduceerd in de eierstokken, speelt het ook een belangrijke rol in het lichaam van de man. Mannen produceren onder meer testosteron in de testikels. Met behulp van het enzym aromatase wordt testosteron vervolgens omgezet in oestrogeen. Oestrogeen heeft ook verschillende functies in het mannelijk lichaam. Het draagt bij aan het behoud van de botgezondheid, het reguleert het libido en de spermaproductie en heeft een gunstig effect op de cardiovasculaire gezondheid. Een evenwichtige verhouding tussen testosteron en oestrogeen is belangrijk voor de mannelijke gezondheid. Te veel aromatase kan zorgen voor een relatief hoog oestrogeenniveau en dan spreken we van oestrogeendominantie.
Oestrogeendominantie
Een relatieve overmaat aan oestrogenen in het lichaam komt dus zowel bij vrouwen als mannen voor. Het is een vaak voorkomend gezondheidsprobleem dat ongewenst is. Oestrogeen kent meerdere vormen. De belangrijkste actieve vormen zijn: oestron en oestradiol, ook wel 17β-estradiol genoemd. Oestradiol komt het meest voor en is het meest actief bij vrouwen. Oestron wordt gemaakt uit vetweefsel, vooral tijdens en na de menopauze. Afhankelijk van de behoefte in het lichaam worden oestrogenen telkens afgebroken door de lever en opnieuw aangemaakt zodat de oestrogeenbalans optimaal blijft. De oestrogeenbalans wordt vaak afgezet tegenover progesteron, een ander belangrijk geslachtshormoon.
Hoe herken je het?
Oestrogeendominantie bij vrouwen kan gepaard gaan met een scala aan symptomen zoals menstruatieproblemen - een onregelmatige cyclus, hevige menstruatie of juist afwezige menstruatie -, endometriose, cystes en fibromen, vroege borstontwikkeling, premenstrueel syndroom - met stemmingswisselingen, prikkelbaarheid en een opgeblazen gevoel -, gevoelige borsten, gewichtstoename, migraine, vermoeidheid, slaapproblemen, haaruitval en een verhoogd risico op borstkanker.
Mannen met oestrogeendominantie vertonen soortgelijke symptomen zoals vruchtbaarheidsproblemen, ophoping van vetweefsel rond de borst en buik, haarverlies, verminderd libido en erectiestoornissen. Ook vermoeidheid, gebrek aan energie, angst en depressie, slaapproblemen en verminderde spiermassa en kracht kunnen het gevolg zijn van oestrogeendominantie. Belangrijk te weten tot slot is dat mannen met oestrogeendominantie een verhoogd risico hebben op prostaatproblemen zoals goedaardige prostaathyperplasie en prostaatkanker.
Wat veroorzaakt het?
Het oestrogeenmetabolisme is een complex proces dat door diverse factoren kan worden verstoord:
- Er kan een disbalans ontstaan in de verhouding tussen oestrogeen en progesteron door een tekort aan progesteron en / of een overmaat aan oestrogeen. Bijvoorbeeld als gevolg van stress, verhoogde blootstelling aan xeno-oestrogenen (pilgebruik) en obesitas.
- Het oestrogeenmetabolisme is een complex proces dat met name in de lever plaatsvindt. Een gezonde leverfunctie en methylatiecapaciteit zijn dan ook voorwaardelijk.
- Blootstelling aan xeno-oestrogenen kan het hormonale systeem verstoren – onder meer doordat deze hormoonverstoorders de oestrogeenreceptoren blokkeren - en je lever belasten. Je vindt ze onder meer in pesticiden, plastics en bewaarmiddelen, verzorgingsproducten, cosmetica en speelgoed.
- Is er sprake van het metabool syndroom en overgewicht, dan kan (visceraal) lichaamsvet – dat wordt gezien als een endocrien orgaan - hormonen zoals oestrogenen produceren en zorgen voor een verstoorde hormonale balans.
- Tot slot kan chronische stress het hormonale evenwicht beïnvloeden, onder meer als gevolg van de activatie van de HPA-as, een verhoogde productie van stresshormonen en een groter verbruik aan B-vitaminen. Pak dus stressfactoren aan en zorg voor voldoende micronutriënten.
Ondersteunende leefstijladviezen
• Zorg voor een gezond lichaamsgewicht zodat er geen overmatige hormonen worden geproduceerd.
• Kies voor pure, eerlijke en onbewerkte voeding vol biologische groenten en fruit (samen minimaal 500 gram per dag), noten, peulvruchten, gezonde granen, vis, meervoudige onverzadigde vetzuren en weinig vlees. Dit ondersteunt de hormonale balans.
• Vermijd chemische oestrogeenachtige stoffen; kies voor biologische en natuurlijke (verzorgings- en schoonmaak)producten met zo min mogelijk toevoegingen.
• Beperk je alcohol- en koffie-inname. Alcohol heeft een invloed op je oestrogeen- en testosteronwaarden en belast de lever. Koffie stimuleert de bijnieren.
• Zorg voor voldoende beweging en training, verminder stress en zorg voor een goed dagnachtritme.
• Ondersteun je leverfunctie met bijvoorbeeld een saunabezoek en het drinken van kruidenthee, zoals brandnetel.
Waardevolle micronutriënten
Naast micronutriënten die je uit gezonde voeding haalt, kan aanvullende suppletie zinvol zijn.
- Basissuppletie voor het ondersteunen van een normale gezondheid vind je in een multivitamine. Aangevuld met omega 3-vetzuren als tegenhanger voor een grotere consumptie aan omega 6-vetzuren.
- Is er sprake van vermoeidheid en stress, dan kan een combinatie van Methialyn (B-vitamines met methylatiecofactoren) en Curmac (met het adaptogeen maca) ondersteunen.
- Linidol bevat onder meer lijnzaad en ondersteunt de normale regulatie van je hormonale activiteit.
- Zorg voor een gezonde spijsvertering en buikgezondheid, eveneens essentieel voor metabolisatie en afvoer van oestrogenen. Je buikgezondheid kun je dagelijks verrijken met goedaardige bacteriën en weldadige kruiden met Mucoperm of met een pre- en probiotica zoals Lactophar.
- Balancose en Pocosyl zijn ten slotte combinatieproducten die de bloedsuikerspiegel ondersteunen.
Heb je vragen over onze producten? Benader ons gerust voor meer informatie.
Auteur: Ilse van Bladel